نکات و موارد مهم در مراقبت از چشم
چشمهای ما، پنجرهی نگاهمان به جهان هستند و بسیار مهم است که به خوبی از آنها محافظت کنیم. کارهایی مثل مراجعهی منظم به چشمپزشک، خواب کافی و استراحت دادن به چشمها در زمان استفاده از رایانه، باعث میشوند تا سلامت چشم حفظ شود. در ادامه با کارهایی آشنا میگردیم که برای مراقبت از چشم لازم است رعایت کنیم. برای اینکه چشمهایتان همیشه سالم باشند، نیاز است که به طور منظم به چشمپزشک مراجعه کنید. سعی کنید اطلاعات بیشتری در مورد چشمهایتان به دست آورید و هر سؤالی که دارید از پزشک بپرسید. یادگیری بیشتر در مورد چشم و اطلاعاتی در مورد پیشگیری از بیماری های چشمی به شما کمک میکند تا احساس کنترل بیشتری بر سلامتتان داشته باشید.
اصول مراقبت از چشم
آیا می دانستید که مطالعه در نور شدید هم میتواند آسیب ایجاد کند.مطالعه در نور شدید است که به اندازهی کافی همهجا از آسیبش گفته اند. مکانیزمهای گوناگونی را برای شکلگیری این آسیب میشود مطرح کرد که یکی از آنها، افزایش شدت نور صفحه نمایش است. صفحهی نمایش برای اینکه در محیط های پرنور به خوبی دیده بشه، باید نور بیشتری داشته باشد. ما این کار را به صورت دستی انجام میدهیم یا اینکه بسیاری از وسایلمان (مثل موبایل و تبلت) به شکل اتوماتیک این تغییر را ایجاد میکنن. اینکه منبع نورِ پیش چشممان را بیهوده قویتر کنیم، قطعاً کار مفید و منطقی نیست. انعکاس نور هم چیز خوبی نیست. طی چند سال اخیر، پوششهای anti glare بسیار گسترده شده و همه جا میشود نمونههایش را دید. پوششهایی که روی صفحههای نمایش قرار میگیرند و باعث میشوند که انعکاس نور در اونها محدود گردد. ضمناً خیلی از ما وقتی برای اسکرین موبایلمون، صفحههای حفاظ میخریم و نصب میکنیم (به اسم گلس یا چیزهای مشابه فروخته میشه)، فرض میکنیم که شفاف بودن و مقاوم بودن، تنها نکات مهمیست که باید توجه کنیم و احتمالاً آنهایی که در کسب و کار موبایل و لپتاپ هستن، میتونن توضیحات و اطلاعات خیلی بهتری در این زمینه در اختیارمان قرار بدهند. قرارهایی منظم با چشمپزشکتان برای جلوگیری از آسیب دیدن ماکولای چشم و سایر مشکلات بینایی بسیار ضروری است. وزن کمتر احتمال ابتلا به دیابت را در شما کاهش میدهد. دیابت میتواند چشمها را تا مرز نابینایی کامل، پیش ببرد. با توجه به تحقیقات دانشمندان افراد مبتلا به دیابت نوع دوم ۷۲درصد بیش از دیگران در معرض خطر آب مروارید و دوبرابر افراد غیردیابتی در معرض خطر آب سیاه هستند.
مراقبت از چشم هنگام کار با کامپیوتر
بهترین روش مراقبت از چشمها در کار با رایانه این است که سی دقیقه تا یک ساعت دست از کار بکشیم و به دور دست نگاه کنیم و مرتب پلک بزنیم این کار باعث می شود جریان های عصبی چشم فعال شوند و از نزدیک بینی پیشگیری شود.
صندلی کامپیوتر در سلامتی چشمان شما تأثیر زیادی دارد پس خرید یک صندلی مناسب ارزش وقت گذاشتن را دارد. نور اتاق خود را نیز جدی بگیرید. مانیتور خود را جایی قرار دهید که نور مستقیم پنجره و یا لامپ بالای سرتان را بازتاب نکند همان طور که می دانید مردمک چشم متناسب با نوری که به آن می تابد باز و بسته می شود و اگر نور محیط با مانیتور، موبایل یا تبلت شما مطابق نباشد چشم برای سازگار شدن با محیط به خود فشار می آورد، به همین دلیل هرگز در محیط تاریک به صفحه نمایش موبایل یا تبلت خود به تکرر نگاه نکنید. مرکز مانیتور باید حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر پایین تر از چشمان شما باشد. این وضعیت علاوه بر این که باعث می شود پلک ها پایین تر قرار گیرند و سطح کمتری از چشم در معرض هوا باشد. از خستگی گردن و شانه ها نیز می کاهد. در این موارد هم باید مانیتور را در ارتفاع مناسب قرار داد و هم ارتفاع صندلی را نسبت به میزکار تنظیم کرد بطوری که ساعد شما هنگام کار با صفحه کلید موازی با سطح زمین باشد.
تا حد ممکن از خیره شدن به مانیتور پرهیز نمایید
دنبال راه هایی بگردید که بشود به جای خیره شدن به مانیتور، فقط به صدا گوش داد و روش های دیگر و یا اگر قرار است یک فیلم را ببینید، اگر تلویزیون LED و یا انواع دیگر که مدرن تر هستند، دارید، دنبال راه هایی بگردید که بتوانید فیلم مورد نظرتان را روی تلویزیون ببینید. چشم پزشکان معتقدند که به ازای هر ۴۰ دقیقه نگاه به نزدیک باید چند دقیقه به دور نگاه کرد و یا چند دقیقه چشم ها را بست. یعنی بعد از مدتی استفاده از کامپیوتر چند دقیقه به فاصله دور نگاه کنید تا با این کار عضله ی چشم شما شل شده و خستگی و خشکی چشم که یک عارضه رایج در استفاده از کامپیوتر می باشد به سراغتان نخواهد آمد.
آسیب های چشمی در اسکی چگونه است؟
میزان تشعشع نور یا همان تابش و بازتابش در مناطق کوهستانی و برفی چند برابر اشعهای است که در شرایط غیر برفی بازتاب می شود. بنابراین با نگاه کردن مستقیم به برف، به خصوص در آب و هوای آفتابی، اشعه ماورای بنفش زیادی وارد چشم می شود که می تواند برای چشم زیانبار باشد، به طوری که اشعه ناشی از بازتابش برف می تواند باعث زخم قرنیه شود که به این پدیده برف کوری گفته می شود.
مشکلات ناشی از برف کوری چگونه تظاهر پیدا می کند؟
کراتیت سطحی یا همان زخم قرنیه، اغلب دو طرفه و دردناک است و انسان قادر به بازکردن چشم نیست. چشم ها قرمز می شود و اشک ریزش فراوان دارند. در برخی افراد نیز احتمال خشک شدن چشم و احساس وجود شن در آنها، کم شدن دید و مات بودن تصاویر، دردناکی حرکات چشم.
توصیه شما برای افرادی که تماس مکرر با بازتاب نور برف دارند، مانند اسکیبازان یا رانندگان که در جاده رانندگی می کنند، چیست؟
برای رانندگان در مناطق برفی پیشنهاد می شود که از عینکهای ضدآفتاب و ضد اشعه ماورای بنفش استفاده کنند. همچنین شیشههای خودرو بسته باشد تا این افراد دچار خشکی چشم در اثر باد و سرما نشوند. برای افراد دیگر به ویژه اسکیبازان و کوهنوردان نیز استفاده از عینکهای ضد انعکاس نور و تیره رنگ توصیه می شود.
ویژگی عینکهایی که نام بردید، چیست؟
درباره استفاده از عینک برای مقابله با برف کوری به چند نکته باید توجه کرد. نخست اینکه شیشههای عینک باید دارای لایه ضد اشعه فرابنفش باشد. بنابراین تنها تیره بودن شیشه عینک نمی تواند شاخص درستی برای مناسب بودن عینک باشد، زیرا عینکهایی که فقط دارای شیشه تیره هستند و از لایه محافظ بی بهرهاند، موجب گشاد شدن مردمک چشم می شوند و در نتیجه میزان بیشتری از تابش را دریافت می کنند.
چگونه هنگام خرید عینک ضد اشعه، از استاندارد بودن آنها مطمئن شویم؟
بهترین راه این است که با مشاوره چشم پزشک و از فروشگاههای معتبر و تحت نظارت،برای اسکی کردن در برف عینک مورد نیاز را تهیه کنید و در صورتی که به استاندارد بودن عینک اطمینان ندارید، از فروشنده بخواهید که با دستگاههای مخصوص آنها را کنترل کند.
سولاریوم و آسیب های بسیار جدی اش به چشم ها
در برخی کشورها، از قوانین دولت است که مشتریان درهنگام سولاریوم از عینک آفتابی استفاده کنند. اگر چشم ها در معرض تابش UVA هنگام سولاریوم قرار بگیرند قرنیه چشم ملتهب شده و ممکن است بینایی برای همیشه از بین برود.
اگر شما تصور میکنید که میتوان تنها با بستن چشم ها هنگام سولاریوم از آسیب دیدن آنها جلوگیری کرد سخت در اشتباه هستید. زیرا اشعه UV منتشر شده از سولاریوم می تواند آسیب های طولانی مدت، زائده در چشم و سرطان پوست بر روی پلک ایجاد کند. پوست پلک بسیار نازک و حساس است و باید از آن محافظت کرد. در برخی از مراکز سولاریوم به بهانه برنزه شدن اطراف چشم مانع از استفاده از عینک آفتابی می شوند که در همین جا به شما توصیه میکنم سلامتی چشمانتان را در درجه نخست اولویت قراردهید.
نکات بهداشتی جهت مراقبت از چشم ها
استفاده همیشگی از مواد غذایی حاوی ویتامین های مختلف به ویژه ویتامین آ در رژیم غذایی . ویتامین آ در جگر، قلوه، زرده تخم مرغ، شیر پرچربی، کره، روغن کبد ماهی و ماهی های کوچک ،جگر و بعضی گیاهان مانند اسفناج، کاهو، سبزی های زرد مثل هویج و کدو حلوایی، میوه های زرد و نارنجی مثل: زردآلو، قیسی، خرمالو، موز، خربزه وانواع مرکبات وجود دارد.
نکات بهداشتی و معاینه مرتب برای مراقبت از چشم
داشتن خواب و استراحت کافی
انجام فعالیت در نور کافی ، نور خوب نوری است که دارای روشنایی کافی بوده، خیره کننده نباشد و بطور یکسان پخش شده باشد. نور کم یا خیره کننده باعث می شود که چشم با دشواری بیشتری کار کرده و در نتیجه فشار بیشتری به آن وارد شود. در این حالت چشم زودتر و بیشتر خسته می شود. مطالعه در نور کافی ، کسانیکه در رختخواب به حالت نیمه نشسته و یا خوابیده در حالیکه کتاب را مقابل چشم گرفته اند مطالعه می کنند، می بایست نور لازم جهت مطالعه را طوری تنظیم نمایند که نور از بالای تخت ویا از چراغ کنار تخت که کمی عقب تر از آن قرار گرفته است به کتاب بتابد. هیچگاه نور نباید بطور مستقیم و از روبرو به چشم بتابد. این توصیه برای رانندگان اتومبیل نیز صادق است. لذا پس از یک ساعت و نیم رانندگی می بایست اتومبیل را نگهداشته و برای مدت کوتاهی به چشم ها استراحت داد. از آنجائیکه چشمها به آسانی آلوده می گردند می بایست اطراف چشم و پلک ها رابه دفعات شسته و با حوله نرم خشک نمود. همچنین اگر هر گونه جسم خارجی وارد چشم یا داخل پلک گردد می بایست با گوشه یک دستمال تمیز و با احتیاط فراوان آنرا بیرون آورد. در این حالت از مالیدن چشم خودداری نمائید. فشار چشم بهتنهایی بیماری محسوب نمیشود. بلکه وضعیتی است که به افراد هشدار میدهد که بیشتر مراقب باشند تا به آبسیاه مبتلا نشوند. زیرا فشار چشم از عواملی است که خطر ابتلا به آب سیاه را افزایش میدهد. بههمین دلیل برخی به مشکل فشار چشم، «مستعد آبسیاه» نیز میگویند. آزمون چشم میتواند نشان بدهد که عصب بینایی تحت تأثیر آبسیاه قرار دارد یا خیر.
دلایل افزایش فشار چشم کدامند
یکی از دلایل افزایش فشار چشم، بیماریهای چشم است. بااینحال در این مطلب بیشتر تمرکز ما بر بررسی افزایش فشار چشم بدون آسیب به عصب بینایی و کاهش بینایی است. آبسیاه همراه با کاهش بینایی و آسیب به عصب بینایی همراه است. معمولا آبسیاه با افزایش فشار چشم هم همراه است، ولی ممکن است گاهی در اثر آبسیاه، فشار چشم تغییری نداشته باشد. بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون نفر از مردم ایران به بیماری گلوکوم یا آبسیاه مبتلا هستند که شایعترین دلیل نابینایی و کمبینایی در ایران است. این در حالی است که ۸۰ درصد این افراد از بیماری خود بیاطلاع هستند. این آمار و ارقام اهمیت پیشگیری از بروز این اختلال و کنترل دقیق مبتلایان به فشار چشم را بهخوبی نشان میدهد. به طور کلی مطالعات ۲۰ سال اخیر کمک شایانی در شناسایی مبتلایان به فشار چشم کرده است. حدود ۳٪ از افراد مبتلا به فشار چشم دچار انسداد رگهای داخل شبکیه میشوند. این امر میتواند منجر به کاهش بینایی بشود. بههمین دلیل به افراد بالای ۶۵ سال و مبتلایان به فشار چشم توصیه میشود، فشار چشمشان را کمتر از ۲۵ میلیمتر نگه دارند. برخی مطالعات نشان میدهند فشار چشم در آفریقایی-آمریکاییها بهطور میانگین از سفیدپوستها بیشتر است. درحالیکه برخی مطالعات دیگر هیچ تفاوتی را نشان نمیدهند. همانطور که با افزایش سن احتمال بروز آبسیاه بیشتر میشود، فشار چشم نیز با افزایش سن بهآهستگی افزایش پیدا میکند. در سن بالای ۴۰ سال از عواملی است که خطر ابتلا به آبسیاه زاویهباز و فشار چشم را افزایش میدهد. افزایش فشار چشم در افراد جوان عاملی برای نگرانی است. زیرا این افراد سالهای طولانیتری را باید با فشار چشم بالا زندگی کنند و درنتیجه احتمال بروز آسیب به عصب بینایی در آنها بالاتر است.
علائم فشار چشم
معمولا بیشتر مبتلایان به فشار چشم علائم خاصی ندارند. بههمین دلیل انجام منظم معاینات توسط چشمپزشک بسیار مهم است تا مشخص شود در اثر افزایش فشار چشم آسیبی به عصب چشم وارد شده است یا خیر.
درمان خانگی ضربه خوردن به چشم
کمپرس گرم برای درمان سیاهی چشم
در میان راهنمایی هایی در مورد چگونگی درمان سیاهی و کبودی چشم، این یکی از موثرترین ها است. اگر نباید کمپرس سرد را در افراد سالخورده و یا کودکان اعمال کنید، می توانید از کمپرس آب گرم استفاده کنید به علاوه، پس از استفاده از سرما در مدت ۴۸ ساعت،می توانید از این درمان نیز استفاده کنید، تا به سرعت بخشیدن درمان کمک کنید. وقتی که نیرو به چشم اعمال می شود، اطراف آن آسیب می بیند در همان هنگام، جریان خون دچار مشکل می شود و در ناحیه اطراف چشم لخته میشود. کمپرس گرم به همراه ماساژ ملایم، به بهبود گردش خون ،کاهش کبودی و تورم کمک می کند. شما اغلب دیده اید که مردم برای درمان کبودی از روغن های داغ شده استفاده می کنند ،که تاثیر مشابهی با کمپرس گرم دارد.
برای انجام این درمان ضربه چشمی،حوله تمیز را در آب گرم بخیسانید و به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در منطقه آسیب دیده بگذارید. از آب خیلی داغ استفاده نکنید، که ممکن است موجب سوختگی شود و وضعیت را بدتر کند. دما باید بین ۳۷ تا ۴۵ درجه سانتیگراد باشد. هر ده دقیقه یک بار این کار را تکرار کنید. شما می توانید ۵ الی ۶ بار در روز برای گرفتن نتایج مورد نظرتان، از این درمان استفاده کنید.
نکته:حوله را مستقیماً بر روی چشم قرار ندهید و فقط به منطقه اطراف چشم اعمال شود.
درمان ها و مراقبت های خانگی از چشم
سیب زمینی خام برای درمان کبودی و سیاهی چشم
یک سیب زمینی خام متوسط را برش دهید. سپس آنها را در فریزر قرار دهید و این تکه ها را در محل آسیب دیده بگذارید و این کار را چندین بار در روز، برای خلاص شدن از تورم و کبودی چشم انجام دهید.
چای مریم گلی برای درمان سیاهی و کبودی چشم
مقداری از چای مریم گلی را در یک قابلمه بجوشانید و اجازه دهید تا خنک شود و سپس آن را درون یک پارچه نخی، تمیز بریزید ؛ بعد،آن را به مدت یک ساعت در منطقه آسیب دیده اعمال کنید.
درمان کبودی ناشی از ضربه چشم با گیاه همیشه بهار کوهی
یک اونس گیاه همیشه بهار کوهی خشک شده را با یک فنجان روغن زیتون ترکیب کنید. سپس آنها را درون یک ظرف ،به مدت حدود شش هفته بریزید. بعد از آن یک دوم انس موم زنبور عسل را به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید و بعد مقداری روغن داغ شده به آن اضافه کنید و پس از سرد شدن ،بر روی محل مورد نظر اعمال کنید.
نکته:این روش برای زنان باردار و کودکان مناسب نیست.
درمان کبودی چشم با تخم مرغ پخته شده:
یکی از ساده ترین و قدیمی ترین درمان های خانگی ،برای رفع سیاهی و کبودی چشم ها می باشد. اگرچه شواهد علمی پشت این روش وجود ندارد،اما بسیاری از مردم معتقدند که با ماساژ دادن یک تخم مرغ در قسمت آسیب دیده می توانید از شر کبودی و سیاهی چشم خلاص شوید. ممکن است به دلیل گرمای تخم مرغ پخته شده باشد، که باعث کاهش تورم و درد میشود ؛ اثر گرما موجب جریان خون می شود و سرعت بخشیدن به جریان خون، بهبودی را افزایش میدهد.
انجام این درمان بسیار ساده است
- یک یا دو عدد تخم مرغ را در آب داغ بجوشانید. سپس تخم مرغ های پخته شده را پوست بکنید و روی اطراف چشم قرار دهید.
- این روش را ۲ تا ۳ بار در روز تکرار کنید.
درمان کبودی ضربه چشم و سیاهی چشم با پیاز
پیاز حاوی مواد شیمیایی بسیار زیادی است، به همین دلیل یک ماده طبیعی با خواص ضد التهابی شناخته می شود. باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان می شود. علاوه بر این ،گوگرد موجود در پیاز به مهار تولید آنزیم هایی که باعث خستگی میشود، کمک می کند . پیازها دارای خواص ضد التهابی طبیعی هستند و برای کاهش درد نیز استفاده می شوند. همچنین توانایی بازگرداندن سلول های آسیب دیده را دارند به همین علت پیاز میتوانند برای درمان کبودی چشم موثر باشد.
برای انجام این درمان:
یک عدد پیاز را نصف کنید و سپس بشویید و آن را روی منطقه آسیب دیده بگذارید . برای فیکس کردن آن ،می توانید از باند های پزشکی استفاده کنید. این کار را ۳ الی ۴ بار در روز هر بار حدود یک ساعت برای رسیدن به بهترین نتیجه، تکرار کنید.
قطره برای ضربه به چشم
پمادهای چشمی تنها سودی که دارند، این است که در حفره چشم بیشتر باقی میمانند ولی موجب تاری دید میشوند. پزشک برای بیمار قطره چشمی حاوی آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت، داروهای ضد درد و قطره چشمی بیحسکننده تجویز میکند. برای جلوگیری از اثرات سیستمیک داروهای چشمی، با انگشت روی گوشه داخلی چشم فشار کمی را وارد نمائید . بهخصوص در مورد افراد پیر، کودکان، زنان شیرده یا باردار، بیماران کبدی، کلیوی و قلبی. بین ۲ قطره مختلف چشمی باید ۵ تا ۱۰ دقیقه فاصله قرار داد. در صورت تجویز قطره و پماد بهتر است بیمار ابتدا از قطره استفاده کند و بعد از پماد.
لکه خون در چشم کودک بر اثر ضربه
کودکان نسبت به جراحات چشمی مستعدتر هستند زیرا زمان واکنش آنها کندتر از بزرگسالان است. چشم، اندام ظریف و حساسی است. قرنیه به آسانی به وسیله لبه کاغذ یا ناخن خراشیده می شود و یک ضربه شدید به چشم شبکیه را پاره می کند. حتی یک آسیب جزیی در صورتی که درمان نشود، منجر به مشکلات بینایی جبران ناپذیری در آینده می شود. بنابراین بسیار مهم است که بدانید چگونه با یک حادثه برخورد کنید، حتی شما می توانید با انجام یک سری اقدامات احتیاطی ساده، از ۹۰% صدمات چشمی جلوگیری به عمل آورید.
مراقبت و درمان های خانگی چشم کودکان
کمکهای اولیه در مورد چشم
اگر چه بعضی جراحات چشمی در خانه درمان می شوند، بقیه نیاز به درمان پزشکی فوری دارند. در این صورت شما باید با پزشک کودکان ارتباط بگیرید. او ممکن است شما را به مطبش فرا خواند یا از شما بخواهد به یک چشم پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.
درمان اورژانسی قرنیه خراشیده شده
اگر کودک همواره احساس می کند که سنگ ریزه یا شن در چشمش وجود دارد، یا به علت آنکه درد زیادی دارد، از باز کردن چشمش امتناع کند، احتمالاً خراشی بر روی قرنیه اش وجود دارد. برای تورم و درد به او ایبوپروفن بدهید. (البته استامینوفن درد او را کاهش می دهد اما تورم را نه!) چشم کودک را با یک گاز استریل ببندید و او را نزد پزشک متخصص ببرید. او با دادن پماد آنتی بیوتیک سرعت بهبودی را افزایش می دهد.