بنای تاریخی «کلاه فرنگی» منطقه محمودآباد شهر یزد
بنای تاریخی «کلاه فرنگی» منطقه محمودآباد شهر یزد که مظهر آب قنات این محله و دارای قدمتی قاجاری بود، علیرغم امضای تومار حفظ بنا از سوی اهالی محله همچنین تصمیم معتمدین محل بر اجتناب از تخریب آن، از سوی عواملی به صورت خودسرانه تخریب شد.
این بنای قدیمی که بنا به گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان دارای ارزش تاریخی بوده، بخشی از خانه تاریخی «سید جعفریها» بوده که قسمت کلاه فرنگی آن مظهر آب قنات محمود آباد بوده ولی شاهدان میگویند غروب روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه از سوی افرادی غیر مسئول به طور خودسرانه تخریب شده است.
چندی پیش طی مذاکراتی سه جانبه بین استانداری، میراث فرهنگی و شهرداری قرار شده بود به جای تخریب تمام این بنا جهت تملک پلاک برای اختصاص آن به معبر، این کلاه فرنگی به عنوان المانی در وسط میدان و تحت عنوان یک اثر ارزشمند معماری و تاریخی مورد بهره داری قرار گیرد ولی با این وجود و پس از تخریبهای جزئی در مقاطع مختلف، بالاخره این بنا در تاریخ یاد شده از سوی یکی از افراد با نفوذ به ورطه نابودی رفت و این محله برای همیشه از این بنای تاریخی محروم شد.
«عبدالمجید شاکری شمسی» معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در این رابطه در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: به دنبال تملک این پلاک از سوی شهرداری با فروش این خانه تاریخی از سوی صاحب ملک برای تعریض معبر که بدون انجام استعلام از سوی مراث فرهنگی اتفاق افتاد، طی رایزنیهایی مقرر شد تا بخشهایی از بنا تخریب و بخش کلاه فرنگی در قالب المانی در داخل میدان حفظ شود.
وی با بیان این که این بنای تاریخی براساس الگوی قاجاری در اوائل دوره پهلوی شکل گرفته است، گفت: متاسفانه بنای مذکور به رغم دارای ارزش تاریخی و تاکید میراث فرهنگی استان بر حفظ آن، به بهانه ثبت ملی نبودن و حتی قرار نگرفتن آن در محدوده عرصه و حریم بافت تاریخی، مشمول ضوابط شهرداری قرار گرفته و تخریب شده است.
شاکری شمسی با بیان این که این تخریب به رغم نبود معضل ترافیکی در این معبر و متاسفانه به کوتاهی و همدستی جوامع محلی اتفاق افتاده است، گفت: شهرداریها موظف به انجام استعلام از میراث فرهنگی در هر گونه عملیات عمرانی در محدودههای تاریخی شدهاند ولی شهرداری در این مورد بنای مذکور را خارج از محدوده دانسته است و جوامع محلی نیز اهتمام لازم را به حفظ این بنا نداشتهاند.
این مسئول گفت: با توجه به خارج از محدوده ثبتی بودن بنای مذکور، میراث فرهنگی تنها امکان پیشنهاد حفظ بنا را داشته و پس از تخریب نیز پیگیریهای حقوقی میراث فرهنگی در این باره بی نتیجه خواهد بود.