یزد پرس

خانیکی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی گفت: روابط عمومی باید جایی برای شنیده شدن صداهای به حاشیه رانده شده‌، باشد و گفتمان نهادهای خارج از قدرت را وارد متن جامعه کند تا از درون آن یک سامان‌دهی جدید برای افزایش اعتماد و سرمایه اجتماعی حاصل شود.

دکتر هادی خانیکی در نشست شب‌های فرهنگی مرکز علمی کاربردی فرهنگ و هنر فردا که با عنوان شب روابط عمومی برگزار شد، در سخنرانی با عنوان “ایران امروز و آینده روابط عمومی” اظهار داشت: روابط عمومی در کشور نیازمند یک چرخش پارادایمی است تا از با عبور از نقش “بلندگویی برای تبلیغ و تامین رضایت مدیران”، فضای گفت‌وگو را در جامعه سامان دهد و بتواند روابط افقی را در جامعه ترویج کند.

وی تصریح کرد: هم اکنون “مهندسی اجماع” که دنبال تامین رضایت به کمک تکنولوژی است به محور فعالیت روابط عمومی تبدیل شده و در این مسیر به خوبی از فناوری‌های جدید استفاده می‌شود، به قول معروف اکنون روزگار استفاده از هوش مصنوعی و دوره جشنواره هاست، اما در نقد روابط عمومی گفته می‌شود که این حوزه باید از حیطه زبان به حیطه گوش تغییر نقش یابد یعنی بیشتر شنونده و انتقادپذیر باشد .

خانیکی ادامه داد: اما سخن تاره در این خصوص این است که با توجه به وضعیت دیوانسالاری، ضعف جامعه مدنی و گسستگی های بین نهاد دولت با جامعه و به طور کلی با شبکه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باید روابط عمومی عملکردی مانند مغز داشته باشد و در خصوص مسائل جامعه اندیشه و تصمیم سازی کند.
وی یادآور شد: به دلیل انباشت برخی بحران‌ها از سال‌های گذشته، به شدت جامعه درگیر روزمرگی شده و افق‌های بلندمدت کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ما تا حدود زیادی از ارزش‌های مشترک غافل شده‌ایم، ارزش‌هایی که می‌تواند باعث همگرایی شود، امروز اندیشیدن به بحران‌های ایران و یافتن راه حل برای آنها، می‌تواند زمینه‌ساز مشارکت باشد، شرایط بحرانی فقط دارای نقاط منفی نیست بلکه به ما این امکان را می‌دهد تا در عملکردهای خود بازنگری کنیم و در زمینه کشف این فرصت‌ها نهاد روابط عمومی نقش موثری دارد.

وی تصریح کرد: مطالعه تهرانیان در چهار سطح سرآمدان فرهنگی (روشنفکران) کسانی که صاحب اندیشه هستند، دانشجویان و جوانان کسانی که بر اساس آرزوها حرف می زنند، سطح سوم مدیران میانی که مدیران رسانه‌های رسمی مانند صدا و سیما هم در آن بوده‌اند و سطح چهارم نظرسنجی عمومی انجام شده و در این مطالعه مدیران رادیو و تلویزیون ابراز کرده‌اند که با بیش از ۶۰ درصد برنامه‌هایی که از این رسانه پخش می‌شود به دلیل ساختار غالب مذهبی ایران، مخالف هستند اما طبق دستور مدیران خود این کار را می‌کنند.

خانیکی ادامه داد: بر اساس نتایج مطالعه اونل جامعه شناس آرژانتینی صداهای درون یک جامعه سه دسته‌اند، دسته اول صداهایی که به صورت افقی منتقل می‌شود مانند گفت و گوی درون خانواده یا گفت و گوی جامعه مدنی، صدای دوم، صدای حکومت‌ها یا مدیریت‌ها با شهروندان است که از بالا به پایین بوده و بهترین گونه آن وقتی است که همه تاییدکننده باشند و رضایت خود را ابراز کنند، این صدا به دنبال اقناع جامعه از طرق مختلف است، صدای سوم یک صدای مورب است که در جامعه در ظاهر به گونه‌ای و در باطن به گونه دیگر است به قول معروف در خلوت و جَلوت فرق می کند.

ستاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در جامعه شناسی اعتراضات، صداهای نوع سوم یا مورب بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و در ایران کار روابط عمومی باید ورود به این عرصه باشد، زیرا این صدا در قالب زبان استعاره‌ای، طنز، کنایه و جوک بیشتر شنیده می‌شود، این صدای مورب را می‌توان در صف نون و گوشت و پروازی که با تاخیر انجام می‌شود، بهتر شنید، زیرا غیررسمی است و در جوامعی که محدودیت‌ها و فروبستگی‌ها بیشتر است این صدا بلندتر از صداهای دیگر به گوش می رسد و افکار عمومی را باید در این بخش مورد توجه قرار داد.

خانیکی بی‌افقی و ابهام نسبت به آینده را از تهدیدهای مهمی دانست که ارزش‌های مشترک را تضعیف می‌کند و اضافه کرد. روند تغییرات اجتماعی در ایران به گونه‌ای بوده است که جامعه فردگراتر از گذشته شده و ارزش‌های مادی در آن تشدید شده، هرچه جامعه فردگراتر و مادی تر شود، گرایش به سمت منفعت فردی افزایش یافته و در این میان تنظیم کننده‌ها یا نهادهای واسط مانند آموزش، خانواده و رسانه می‌تواند جامعه را جمع‌گراتر کند.

این استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در خاتمه اظهار داشت: عصر ارتباطات سوار بر فناوری‌های رسانه‌ای است که از دره سیلیکون آمریکای شروع شده و حالا به هوش مصنوعی رسیده و مشخص نیست دامنه آن تا کجا باشد، ما در جهانی به سر می‌بریم که هر روز شبکه‌ای تر و دانش بنیان تر شده، این جهان به هم پیوسته که چرخش اطلاعات جان مایه آن است مانند انقلاب اول که بر اساس انرژی بود، بر پایه فناوری جدید ارتباطی بنا شده و فقط محدود به تحولات فناوری نیست، پایه قدرت در این جهان فرهنگی بر افکاری عمومی نهاده شده و لذا در این عرصه روابط عمومی نقش تعیین کننده‌ای را بر عهده دارد.