میزگردبررسی مسایل زیست محیطی پهنه عقدا – مهریز

رئیس سازمان صمت: به عنوان متولی صنعت و معدن دنبال تغییر مسیر برای منشا آلودگی هستیم.

  • اینکه مبنای آلودگی را صنعت و معدن بدانیم به نظر بنده این سوال تک جوابه نیست و باید همه دوستان وارد شوند مطالعه شروع شود و فضای علمی نیاز دارد تا بتوانیم پاسخ‌های علمی بدهیم و راهگشا باشیم.
  • معتقد هستیم که منشا آلودگی فقط از صنعت و معدن نیست و معتقد بر این نیستیم که از این بحث مبرا هستیم

مدیر کل محیط زیست:  آلودگی صنعت در استان یزد نقش عمده و اصلی را  دارد.

  • همه درد و مشکلات ما از این است که جای خالی نگرش کلان و مدیریت کلان که به سرزمین داشتیم احساس می‌شود 

عضو هیئت علمی دانشگاه یزد:

–  برای محور مهریز – عقدا باید سر مار را پیدا کنیم.

  • تا علت موضوع حل نشود نه صنعت میتواند از آلودگی جلوگیری کند نه محیط زیست می تواند از توسعه صنعت جلو گیری کند.
  • خیلی از این موضوعاتی که در محور مهریز – عقدا با آن درگیر هستیم ناشی از سیاست گذاری های کلان در سطح ملی وزارت خانه و سازمان برنامه در سطح ملی است که  سیاست گذاری کلان شده و به این سرانجام رسیده است. 
  • مدتی شاهد نظرات و اظهارات ضد و نقیض در رابطه با آلودگی پهنه عقدا – مهریز و سهم بخش صنعت‌ در این مشکل از طرف صاحب نظران و مردم بودیم این مطلب ما را بر آن داشت تا از عوامل مرتبط با این مهم دعوت کنیم تا در میز گردی مطالب را به صورت رو در رو مطرح و نتیجه را اعلام نمایند.

    به ابتکار نشریه پردازش و تولید سرانجام این میز گرد با حضور دکتر نورانیان مدیر کل محیط زیست استان از یک سو  و دکتر صادقیان رئیس سازمان صنعت؛ معدن و تجارت از سوی دیگر تشکیل گردید ضمن اینکه پذیرای آقای دکتر ابراهیمی عضو هیئت علمی دانشگاه یزد و کارشناس زبده آمایش سرزمین بودیم.

    این جلسه شاهد حضور معاونان و مدیران این دو نهاد آقایان ذاکر و چهره از سازمان صمت و دکتر میرزائی از محیط زیست استان نیز بود و محور جلسه را آقای دکتر طوفان از طرف نشریه پردازش و تولید بر عهده داشت.

    ضمن اینکه در همین جا لازم است از همه شرکت کنندگان در این برنامه بویژه جناب آقای دکتر صادقیان به عنوان میزبان تشکر کنیم مطلب زیر را که گزیده ای از این میز گرد است  به مخاطبان نشریه تقدیم می کنیم.

    دکتر طوفان: جناب آقای دکتر صادقیان، در اسناد توسعه سه مشکل اصلی در حوزه زیست محیطی به عنوان مسائل و چالش اصلی استان مورد بحث است:  موضوع آلودگی هوا – موضوع بعدی بارگذاری بیش از اندازه صنایع در دشت عقدا – مهریز و یکی هم خطر فرونشست زمین.  در برخی از استان‌ها این مشکل  به صورت جدی‌تر مطرح شده است از جمله استان اصفهان که البته موضوع بحث ما نیست.  با توجه به آخرین آمارهایی که آذر ماه امسال توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی منتشر شده است می دانیم  ۸۱ درصد اقتصاد استان در محور عقدا – مهریز مستقر است که به تفکیک سهم یزد ۴۱ درصد ، اردکان ۲۰ درصد ، میبد ۹ درصد ، اشکذر۷ درصد و مهریز ۴ درصد را به خود اختصاص داده است  همچنین می دانیم ۴۷ درصد تولید ناخالص استان به بخش صنعت و معدن اختصاص داده شده و بر اساس آمار سال ۱۴۰۰ میزان اشتغال استان در صنعت ۴۴.۷ درصد است.

    همچنین با دقت در سازمان فضایی موجود استان شاهد تراکم واحدهای صنعتی در همه محور های عقدا – مهریز هستیم این آمارها ما را بر آن داشت تا به این نکته برسیم که آیا آلایندگی‌های موجود در این پهنه  از بخش‌های صنعتی و معدنی است یا خیر؟ و روی این موضوع صحبتی داشته باشیم که آیا تا کنون طرح مدون یا مطالعه مدونی در زمینه وضعیت آلاینده‌ها یا عوامل تشدید کننده آلودگی هوا در این محور انجام شده است یا خیر؟ و در این در این زمینه آقای دکتر ابراهیمی ما را راهنمایی ‌کنند. همچنین مورد دیگر بحث مهاجر پذیری استان است که باید به آن بپردازیم.  در این زمینه یزد – اردکان – میبد سهمی حدود ۵۰ درصد دارد که به ترتیب یزد ۱۵ درصد ، اردکان ۲۰ و میبد ۱۳ درصد را به خود اختصاص داده ‌است همچنین سازمان تامین اجتماعی بر اساس آمار مرداد ۱۴۰۲ اعلام کرده بیش از ۴۰ درصد از بیمه شدگان استان خارجی و غیربومی هستند (حدود ۱۰۲۵۹۷ نفر که این خود نشان دهنده این است که شهر یزد صنعتی شده است) و افزایش مهاجرین هم به خاطر همین موضوع است.

     یکی از آسیب‌هایی که همه مستحضر آن هستند عدم تعادل در این منطقه است که آماری بر اساس نموداری  نشان می دهد تعداد روزهای سالم و تعداد درآمد سرانه با یکدیگر رابطه‌ دارد  بر این اساس بهاباد با رنگ زرد نشان داده شده است علی رغم این که تعداد روزهای سالم بیشتری داریم ولی درآمد سرانه پایین تری را به خود اختصاص داده است. درآمد اشکذر و اردکان بیشتر بوده است اما تعداد روزهای سالم کمتری داشته است این آمار اعلام شد تا عوامل آلایندگی در استان یزد که در دشت یزد – اردکان مستقر هستند مورد بررسی قرار گیرد.

  • دکتر صادقیان:  ضمن خیر مقدم خدمت عزیزان شاید این میز گرد یک اتفاق مبارک باشد که وارد یک فضای فکری جدیدی شده‌ایم با توجه به اینکه من حدود یک سال و خورده‌ای است که در خدمت عزیزان هستم  در این مدت شاهد چالش‌های زیاد و پیش رویی  بوده ایم و این یکی از بحث‌های جدید و تاثیرگذار و با اهمیت است .طبق آخرین دیداری که با آقای نورانیان صورت گرفت شاهد بودیم مطالبه مردمی سطح بسیار بالایی به خود گرفته و قرار شد  فکری برای این موضوع برداشته شود  امروز که ما وارد یک فکری جدیدی شده‌ایم به نظر می‌رسد باید فضای مطالعه علمی شود و این گفتمان‌ها باید تبدیل به دانش شود البته در حال حاضر مجموعه‌ای در حال انجام مطالعه هستند.

    اینکه مبنای آلودگی را صنعت و معدن بدانیم به نظر بنده این سوال تک جوابه نیست و باید همه دوستان وارد شوند و با مطالعه شروع شود و فضای علمی نیاز دارد تا بتوانیم پاسخ‌های علمی بدهیم و راهگشا باشیم.

     بعضی اوقات افرادی می‌آیند و می‌گویند یزد از بین رفت و از بعد جمعیت صحبت می‌کنند  این موضوع پاسخگویی را برای ما سخت می‌کند وقتی ما مطالعه علمی و دانش علمی نداشته باشیم و کلی صحبت کنیم پاسخ‌ها هم کلی خواهد بود  این موضوع که ما نمی‌توانیم پاسخ درستی دهیم به دلیل این است که سوالات خیلی کلی و کلیشه‌ای است و به نظر من اینکه صنعت و معدن رشد اقتصاد را ایجاد می‌کند پس آلاینده هم هست خیلی از نظر علمی پذیرفتنی نیست.

    اگر بخواهیم در مورد بحث آلودگی صحبت کنیم و ببینیم در گذشته درست یا غلط حرکت کرده ایم جای حرف بسیار دارد و اگر بخواهیم بدانیم چرا این  مسیر را پیش گرفته ایم و بر اساس چه ویژگی‌هایی وارد این دوره شده ایم می توانیم بگوییم به خاطر مزیت‌های معدنی ، مطالعات ، سند آمایش که همگی بر اساس وضع موجود نوشته شده بوده است.  انسان‌ها فکر کردند و ما راجع به درست و غلط بودن آن حرفی نداریم ولی اینکه الان مسیر کجاست و چگونه حرکت کنیم باید مورد بررسی صحیح قرار گیرد که حداقل مسیر درستی را پیش بگیریم. بر اساس صحبتهای آقای استاندار و طبق جلسه ای که با آقای ذاکر داشتند صدور مجوزها از ۴ هزار تا به ۹۶۰ تا رسیده است و معنی  اینکه جوازها را کمتر صادر کردیم این نیست که متقاضی وجود نداشته باشد ما حتی برای یک مجوز انبار هم سخت‌گیری می‌کنیم و خواستار این هستیم که انشاالله این راه را اشتباه نرفته باشیم به خاطر همین موضوع باید مطالعات بسیار زیادی اتفاق بیفتد ولی ما به عنوان متولی صنعت و معدن دنبال تغییر مسیر برای منشا آلودگی و درست کردن آن هستیم.  گفتیم صنایع پلیمر بهتر است برق و الکترونیک و هر آن چیزی که در سند آمایش نوشته شده است.  فرض را بر این می‌گیریم که سند آمایش درست است حتی بعضی از آنها هم نداشته مثل صنایع پلیمر یا پلاستیک که اصلاً در استان به آن فکر نشده بوده است اما در حال حاضر حدود ۸۰۰ واحد پلیمری داریم و می دانیم که این صنعت کم آب خواه است ، انرژی کمتری مصرف می‌کند ، ارزش افزوده زیادی دارد که عملاً  انرژی وارد استان می‌شود اینکه ما منشا بودیم باید مورد بررسی و مطالعه قرار بگیرد.

     معتقد هستیم که منشا آلودگی فقط از صنعت و معدن نیست و معتقد بر این نیستیم که از این بحث مبرا هستیم به هر حال ویژگی ذاتی معدن تغییر در محیط زیست است این طبیعت معدن است. پاسخ به این سوال که آیا گذشتگان ما باید معدن را باز می‌کردند یا نه به این موضوع برمی‌گردد به اقتصاد  استان  و  نیروی بیکار و بیکاری که زمانی مهمترین مشکل بوده است.