فعالیت ویرانگرمعادن شن و ماسه مهریز یزد به چه قیمتی؟
شهروندان مهریزی در استان یزد از فعالیت شمار بالای معادن شن و ماسه که منجر به نابودی زمین و منابع طبیعی و آلایندگی هوای این شهرستان شده ابراز ناخرسندی کردند و خواستار حل دائمی این چالش مهم شدند.
بر اساس آخرین آمار موجود اکنون ۲۷ معدن در شهرستان مهریز وجود دارد که از این تعداد ۲۲ مورد آن فعال است و اکثر آنها در بخش شن و ماسه و سنگ فعالیت دارند و معدن سرب و روی مهدیآباد دهستان بهادران در بخش مرکزی منطقه، جزو معادن برتر دنیا محسوب میشود.
واحدهای تولیدی و صنعتی متعددی در بخشهای مختلف به خصوص در حوزه تولید و فروش سنگ، کاشی و سرامیک در شهرکهای زیر پوشش شهرستان مشغول فعالیت هستند که با وجود استفاده از آب، خاک و هوای منطقه، نقش و سهم آنها در توسعه فعالیتهای فرهنگی و عمرانی اصلا پذیرفته نیست .
با وجودی که معادن فراوانی در شهرستان به خصوص در بخش مرکزی وجود دارد و درآمد زیادی از محل برداشت شن و ماسه نصیب برخی از افراد میشود ولی در مقابل فقط تخریب اراضی طبیعی و بکر منطقه و آلایندگی آنها نصیب مردم است که بارها خواستار نظارت و حل مشکل شدند.
در این خصوص جمعی از مردم و مسئولان مهریز در گفت و گو با گزارشگر یزد ضمن انتقاد از وضعیت موجود از فعالیت این معادن که اکثر آنها در برداشت شن و ماسه فعالیت دارند از مسئولان خواستار حل همیشگی مشکل شدند.
حسین ابویی گفت: این معادن سالهای متمادی است که شن و ماسه مهریز را برای فروش و کسب درآمد در منطقه و بخش مرکزی به خصوص در جاده کنج کوه تولید و برای فروش به مرکز استان و سایر مناطق ارسال میکنند که هیچ سودی نصیب مردم و شهرستان نمیشود.
دیگر شهروند مهریزی بیان کرد: سالهای متمادی است که به دلیل برداشت بی رویه شن و ماسه از معادن فراوان شهرستان فقط تخریب زمینهای بخش مرکزی در مسیر کنج کوه و سایر جاها نصیب شهرستان شده و آلایندگی شدید آنها هم یک معضل بزرگ است.
رضا ترابی گفت: در این خصوص بارها پیگیری و مردم دیدگاه و انتقادات خود را برای حل مشکل و اینکه بیش از این زمینهای بکر و مناسب طبیعی شهرستان تخریب نشود اعلام کردند ولی نه تنها هیچ اقدامی نشده که بعضا در برخی جاها این برداشتها بیشتر شده است.
فاطمه رضایی یکی از اهالی مهریز هم گفت: باید حداقل سودی از برداشت شن و ماسه شهرستان که بی رویه در حال انجام است نصیب مردم و برای توسعه و فعالیتهای فرهنگی صرف مردم و جوانان شود در حالی که اقدامی نمیشود و فقط آلایندگی نصیب مردم است.
“محمد امیری” رییس اداره صنعت، معدن و تجارت مهریز در پاسخی کوتاه به پرسش خبرنگار ایرنا، گفت: این شهرستان و این اداره هیچ دخل و تصرفی و اختیاری در خصوص صدور مجور برای فعالیت معادن شن و ماسه شهرستان ندارد و این تصمیم کارگروهی است که در استان اخذ می شود.
همچنین معاون امور عمرانی فرمانداری مهریز گفت: معادن و شرکتها آنچه در قانون تعیین شده در قالب حقوق دولتی، مالیات پرداخت میکنند ولی در خصوص مسئولیت اجتماعی به شکلی که مدنظر هست قانون نداریم و گرنه نظر ما هم همین هست که واحدهای معدنی و تولیدی باید نفع بیشتری برای شهرستان داشته باشند.
علیرضا مرادیان افزود: حدود ۲۳۰ هزار هکتار از اراضی شهرستان جزو مناطق تحت حفاظت محیط زیست است که بخش قابل توجهی است و برای این مناطق و در راستای حفظ و جلوگیری از تخریب، ضوابط خاص تعیین شده تا گونههای گیاهی و جانوری در این مناطق و طبیعت بکر ضمن تامین منافع برای نسل بعد حفظ شود.
وی گفت: در خصوص تغییر کاربریها، قوانین جهاد کشاورزی، ضوابط طرح تفصیلی شهر و هم ضوابط باغشهر مانع خرد شدن اراضی به قطعات غیر قابل کشاورزی است و این موضوع بارها مورد اعتراض مالکانی هست که به دلیل نبود آب عملا امکان کشاورزی وجود ندارد ولی با توجه به ضوابط فوق اجازه تغییر کاربری داده نمیشود و با جمیع جهات حفظ باغشهر دغدغه کاملا درست و به جایی است.
همچنین رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهریز با بیان اینکه معادن شن و ماسه موجود در این شهرستان به خصوص در مسیر کنجکوه، اصلیترین عامل تخریب عرصهها و آلایندگی که نصیب مردم شده است گفت: سهم مردم مهریز از فعالیت معادن شن و ماسه فقط آلودگی هوا و تخریب عرصههای طبیعی است.
علی دهقان افزود: برای نظارت و کنترل بر نحوه فعالیت معادن شن و ماسه در شهرستان تاکنون جلسات و پیگیریهای متعددی در انجام شده که منتظر نتیجه مناسب به نفع مردم هستیم و همچنین برای صدور مجوز فعالیت معادن شن و ماسه، هفت الی هشت دستگاه که فقط یکی از آنها اداره منابع طبیعی است نظر خود را اعلام میکنند.
دهقان تصریح کرد: اداره منابع طبیعی بارها مخالفت شدید خود را با صدور هر مجوزی برای فعالیت معادن شن و ماسه در شهرستان که به جزو تخریب عرصههای منابع طبیعی و آلایندگی چیز دیگری برای مردم به همراه ندارد اعلام کرده است.
همچنین امام جمعه مهریز از وجود معادن شن و ماسه و برخی صنایع آلاینده دیگر که هیچ نصیبی برای مردم و منطقه ندارد انتقاد کرد و گفت: از مطالبات بر حق مردم است که برای موضوع و مطالبات رسیدگی و جلو آلایندگی که خیلی آسیب به همراه دارد گرفته شود.
حجتالاسلام عبدالرضا محیالدینی افزود: اینکه از وجود معادن شن و ماسه و سایر صنایع و معادن فقط آلایندگی و تخریب نصیب اراضی نصیب مردم و شهرستان شود اصلا قابل قبول و به هیچ وجه پذیرفته نیست و انتظار داریم برای همیشه مشکل حل شود.
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری مهریز در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد و دارای پنج شهرک صنعتی و افزون بر پنج هزار نیرو در بیش از ۲۰۰ واحدهای تولیدی است .
مهریز شامل یک شهر و یک بخش مرکزی با پنج دهستان ، ۴۶۷ آبادی است.
معدن سرب و روی مهدیآباد بهادران در شهرستان مهریز با ذخیره ۱۶۰ میلیون تن یکی از معادن بزرگ روی جهان محسوب میشود.
۳۷۰۰ پروانه صنعتی با سرمایه گذاری اسمی ۸۰ هزار میلیارد ریال و با حدود ۱۰۰ هزار نفر اشتغال در استان یزد وجود دارد و این استان در حالی که ۱.۱ درصد جمعیت کشور را داراست ولی به لحاظ تولید صنعتی ۴.۴ درصد سهم تولید این بخش را دارد.
یزد به عنوان چهارمین استان صنعتی و دومین استان معدنی کشور شناخته میشود که در تولید محصولات کاشی و سرامیک رتبه نخست، محصولات نساجی ایران با ۲۵ درصد تولید جایگاه دوم و تولید فولاد در جایگاه سوم قرار دارد.